صورتبندی و راه حلی از پارادوکس پروتاگوراس در یک منطق تلفیقی توجیه، زمان و تکلیف
انجمن منطق ایران سخنرانیِ برخط (آنلاین) برگزار میکند
صورتبندی و راه حلی از پارادوکس پروتاگوراس در یک منطق تلفیقی توجیه، زمان و تکلیف
مقداد قاری (دانشگاه اصفهان و پژوهشگاه دانشهای بنیادی)
چکیده.
پارادوکس پروتاگوراس در مورد دانشجوی فقیری است به نام یوآتلوس که میخواهد از سوفسطایی معروف یونانی پروتاگوراس علم حقوق و وکالت بیاموزد. پروتاگوراس قراردادی با او تنظیم میکند که مطابق با آن موافقت میکند بدون گرفتن حقالزحمه به او درس دهد با این شرط که یوآتلوس موظف است به محض اینکه در اولین دادگاه پیروز شد حقالزحمه او را بپردازد. پروتاگوراس مطابق با قرارداد به او درس میدهد. با این حال مدت زمان زیادی میگذرد و یوآتلوس در هیچ دادگاهی شرکت نمیکند و حقالزحمه پروتاگوراس را پرداخت نمیکند. پروتاگوراس برای گرفتن حقالزحمه علیه یوآتلوس به دادگاه شکایت میکند. بحث زیر از طرف پروتاگوراس و یواتلوس در مقابل رییس دادگاه اقامه میشود.
پروتاگوراس: اگر من در این دادگاه پیروز شوم، یوآتلوس باید به واسطه حکم صادره از طرف دادگاه حقالزحمه من را بپردازد. و اگر یوآتلوس در این دادگاه پیروز شود، او اولین دادگاه خود را پیروز شده است و بنابر قرارداد باید حقالزحمه من را بپردازد. بنابراین در هر حالت یوآتلوس باید حقالزحمه من را بپردازد.
یوآتلوس: اگر من در این دادگاه پیروز شوم، من به واسطه حکم صادره از طرف دادگاه نباید حقالزحمه را بپردازم. و اگر پروتاگوراس در این دادگاه پیروز شود، از آنجاییکه من هنوز اولین دادگاهم را پیروز نشدهام بنابر قرارداد نباید حقالزحمه را بپردازم. بنابراین در هر حالت من نباید حقالزحمه را بپردازم.
سوال این است که تناقضی که دفاع پروتاگوراس و دفاع یوآتلوس با یکدیگر دارند از کجا ناشی میشود و رییس دادگاه چه حکمی باید صادر کند. در این سخنرانی پارادوکس پروتاگوراس را در منطقی صورتبندی میکنیم که ترکیبی از منطق توجیه معرفتی و منطق توجیه تکلیف با منطق زمانی (خطی) است. سپس راهحلی برای پارادوکس پروتوگوراس در این منطق ارایه میدهیم و همچنین راهحل لایبنیتز را برای این پارادوکس مورد بررسی قرار میدهیم.
دوشنبه ۲۸ شهریور ۱۴۰۱، ساعت ۱۶
سخنرانیِ برخط (آنلاین) از طریق پیوند زیر و به میزبانیِ گروه فلسفه دانشگاه اصفهان در دسترس است:
https://vroom.ui.ac.ir/b/zmj-v2i-ncf-di0
- بازدید: 70
2 / 2